Η Μαγεία του πλοίου και της θάλασσας στη Μινωική Κρήτη: προκα- ταρκτικές παρατηρήσεις

Abstract

από το λιτά αποδοσμένο ψάρι στην πρύμνη των κυκλαδίτικων πλοίων ως τις «μπαρόκ» συνθέ- σεις του 17ου - 18ου αιώνα και τα ξυλόγλυπτα των νεότερων χρόνων, το ακρόπρωρο, συνδέεται, σταθερά μέσα στον χρόνο, με πλήθος μαγικοθρησκευτικών δοξασιών. στο ίδιο μήκος κύματος, η παρουσία του οφθαλμού στην πλώρη, φαίνεται πως δεν έχει απλώς διακοσμητικό χαρακτήρα, καθώς οι μαγικές και αποτρόπαιες ιδιότητες του ματιού είναι γνωστές. Ζωόμορφα διαμορφω- μένες εμβληματικές πλώρες και πρύμνες και γραπτοί οφθαλμοί φαίνεται πως συνδέονται με τις υπερφυσικές και μαγικές ιδιότητες των πλοίων διαχρονικά, απηχώντας δοξασίες και πίστεις που οι απαρχές τους χάνονται στα βάθη της προϊστορίας και είναι συνυφασμένες με την «εμψύχωση» των πλεούμενων, τα οποία αντιμετωπίζονται ως ζωντανοί οργανισμοί με τη δική τους βιογραφία. στο άρθρο επιχειρείται η ανίχνευση των παραπάνω παραμέτρων στους πολιτισμούς του αιγαίου της εποχής του Χαλκού και προπάντων της Μινωικής κρήτης.

From the simply designed fish at the stern of Cycladic ships to the majestic “baroque” compositions of the 17th - 18th century and the wood carvings of modern times, the prow is connected, firmly in time, with a multitude of magical religious beliefs. At the same time, the presence of the oculus in the bow does not seem to have a purely decorative character, as the magical and abominable properties of the eye are known. Animal-shaped emblematic bows and sterns as well as written oculi seem to be associated with the supernatural and magical properties of ships over time, echoing beliefs whose origins are lost in the depths of time and are intertwined with the “animation” of the ship as a living organism with its own biography. The article attempts to detect the above parameters in the cultures of the Aegean Bronze Age and especially in Minoan Crete.