Μυθολογικές μορφές στα νομίσματα της Πολυρρήνιας και της Φαλάσαρνας, δύο όμορων αρχαίων πόλεων της Δυτικής Κρήτης

Abstract

στο παρόν άρθρο εξετάζεται η νομισματοκοπία της Πολυρρήνιας και της φαλάσαρνας, των δύο πιο ισχυρών αρχαίων πόλεων στο δυτικότερο άκρο της κρήτης. η πρώτη κατελάμβανε δεσπόζουσα θέση στην ενδοχώρα, ενώ η δεύτερη διέθετε «κλειστό λιμάνι». το απόγειο της πολιτικής, στρατιωτικής και οικονομικής τους ακμής ανάγεται από τον 4ο αι. π.χ. και εξής. κατά την περίοδο αυτή ήκμασε και η νομισματοκοπία τους, όπως αντίστοιχα συμβαίνει και με άλλες κρητικές πόλεις, λόγω των νέων συνθηκών που προσέφερε η πρώιμη ελληνιστική εποχή. η Πολυρρήνια διέθετε ποικίλους νομισματικούς τύπους, σε άργυρο και χαλκό, για μακρά περίο- δο (4ος - 1ος αι. π.χ.). Προέβαλε στα νομίσματα της τους κύριους θεούς της, τον δία, την Άρτεμη, την Ήρα και τον απόλλωνα. ενώ η φαλάσαρνα, διατήρησε στα αργυρά νομίσματά της τους ίδιους τύπους σταθερά (κεφαλή νύμφης ή αρτέμιδος και τρίαινα), σε πιο περιορισμένη χρονι- κή διάρκεια (4ος - 3ος αι. π. χ.). η τρίαινα, ως σύμβολο του Ποσειδώνα, υποδηλώνει την ναυτική ισχύ της πόλης. το ανάγλυφο από το ιερό της δίκτυννας στις Μένιες, είναι ένα πολύ σημαντικό ιστορικό τεκμή- ριο, διότι απεικονίζει τις δύο προστάτιδες θεότητες των δύο πόλεων, οι οποίες παρουσιάζονται ολόσωμες και ιστάμενες. συνοδεύονται από τα σύμβολά τους (πρώρα και αγρίμι) και ανταλλάσ- σουν χειραψία (δεξίωσιν), σε ένδειξη επισφράγισης της συμμαχίας ανάμεσα στις δύο πόλεις.

Polyrrhenia and Phalasarna were both the most powerful ancient towns in the western part of Crete. The first was built on the mainland, whereas the second was a harbour town. The major political, military and economic growth for both towns maintained from the 4th century BC onwards, when their coinage flourished too, as it is also attested to other Cretan towns. Polyrrhenia had used various coin types, in silver and bronze, for a long period of time (4th - 1st century BC.), having as prominent deities, Zeus, Artemis, Hera and Apollo. On the other hand, Phalasarna retains the same coin types in silver (Head of female goddess / Trident, as symbol of Poseidon and of maritime power) for a shorter period (4th - 3rd century BC). The relief from the sanctuary of Dictynna is a very important document, because it depicts the two patron goddesses respectively. They are presented full-bodied and standing, accompanied with their symbols, in a gesture of handshaking, as a sign of the alliance between the two cities.